Projekt

Niematerialne dziedzictwo

W roku 2011 Polska ratyfikowała Konwencję UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego sporządzoną w Paryżu dnia 17 października 2003 r., która została ratyfikowana przez Polskę w 2011 roku.

„Dziedzictwo niematerialne to zwyczaje, przekaz ustny, wiedza i umiejętności oraz związane z nimi przedmioty i przestrzeń kulturowa, które są uznane za część własnego dziedzictwa przez daną wspólnotę, grupę lub jednostki. Ten rodzaj dziedzictwa jest przekazywany z pokolenia na pokolenie i ustawicznie odtwarzany przez wspólnoty i grupy w relacji z ich środowiskiem, historią i stosunkiem do przyrody. Dla danej społeczności dziedzictwo niematerialne jest źródłem poczucia tożsamości i ciągłości”.

Tak pojmowane dziedzictwo niematerialne obejmuje:

• Tradycje i przekazy ustne między innymi bajki, przysłowia, pieśni, oracje, opowieści wspomnieniowe i wierzeniowe, historie, przemowy, lamenty pogrzebowe, zawołania pasterskie i handlowe, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego;
• sztuki widowiskowe i tradycje muzyczne w tym tradycje muzyczne wokalne, instrumentalne i taneczne, widowiska religijne, karnawałowe i doroczne;
• praktyki społeczno-kulturowe takie jak zwyczaje, rytuały i obrzędy doroczne, sytuacyjne i rodzinne, chrzciny, wesela, pogrzeby, ceremoniały lokalne i środowiskowe, zwyczaje odpustowe i pielgrzymki, gry i zabawy, folklor dziecięcy, sposoby świętowania, praktyki służące nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich, sposoby składania życzeń, tradycyjne wyobrażenia o wszechświecie na przykład meteorologia ludowa;
• wiedza i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata; tradycyjne sposoby leczenia;
• zamawiania miłosne i medyczne, a także wiedza i umiejętności związane z rzemiosłem tradycyjnym.

Na podstawie Zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 września 2013 roku powołano Radę ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Narodowy Instytut Dziedzictwa prowadzi portal internetowy poświęcony zagadnieniu ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Polsce.